NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
إِسْمَعِيلَ
حَدَّثَنَا
وُهَيْبٌ
حَدَّثَنَا
سُهَيْلٌ عَنْ
أَبِيهِ عَنْ
أَبِي
هُرَيْرَةَ
عَنْ النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَنَّهُ
كَانَ
يَقُولُ
إِذَا أَصْبَحَ
اللَّهُمَّ
بِكَ
أَصْبَحْنَا
وَبِكَ
أَمْسَيْنَا
وَبِكَ
نَحْيَا
وَبِكَ نَمُوتُ
وَإِلَيْكَ
النُّشُورُ
وَإِذَا
أَمْسَى
قَالَ
اللَّهُمَّ
بِكَ
أَمْسَيْنَا
وَبِكَ
نَحْيَا
وَبِكَ
نَمُوتُ
وَإِلَيْكَ
النُّشُورُ
Ebu Hureyre r.a.'den
(rivayet edildiğine göre)
Nebi (s.a.v.) sabaha
çıkınca: "Allahumme bike
emseynâ ve bike nahyâ ve bike Nemû-tü ve ileyke'nnüşûr
Meali:
-------------
(: Allahım senin hıfz ve himayenle sabaha çıktık.
Akşama da seninle çıktık, seninle yaşıyoruz seninle öleceğiz, ölümden sonra
kalkış sanadır)"
-------------
diye dua edermiş. Akşama
çıkınca da:
"Allahumme bike
emseyna ve bike nahyâ ve bike nemûtü ve ileyke nnüşûr
Meali:
-----------
(Allah'ım seninle
akşamladık, seninle yaşar, seninle ölürüz. Senin (iznin)le ölürüz. Ölümden
sonra kalkış da sanadır" diye dua edermiş.
İzah:
Tirmizî, Deavât
Hayata gelen her
canlının hayatı iki kısma ayrılır:
1. Dünya hayatı
2. Ahiret hayatı
Dünya hayatı da, iki
safhadan oluşur:
1. Uyku hali,
2. Uyanıklık hali.
Netice itibariyle bütün
bu durumlar, hep mutlak kudretin emir ve iradesiyle vücut bulur. Sabahın aydın
ve uyanık durumuna giren insan o gün başına ne işler geleceğini bilemez ve günlük
kaderini çizemez. Akşam olup gece karanlığına giren kimse de şuursuz ve
herşeyden habersiz olarak uykuya yatınca sağlam olarak sabaha çıkacağını
kestiremez. Yaşadıkça da dert ve musibetlerden sıyrılamaz ve akıbet ölümün
pençesine teslim olur.
Bütün bu haller
karşısında mü'min kula düşen vazife, hayatında ilâhi emirlere ilişkin
görevlerini bilerek yapmak ve tam bir teslimiyet içinde akşam ve sabah Allah'a
iltica edip Nebi (s.a.v.)'in okumuş oldukları duaları okumaktır. Bu dualarda
geçen ifadeler yüce Allah'a karşı kulun acizliğini ve tevekkül ve teslimiyet
ihtiyacını itiraftan başka birşey değildir.
Bu itibarla samimi ve
şuurlu bir müslümanın bu gibi duaları ezberleyip kendine vird edinmesi son
derece lüzumlu ve kaçınılmaz bir görevdir.